Gümrüklerde yapay zekâ dönemi: İşlemler daha güvenli ve hızlı olacak
Türkiye, gümrük ve lojistik süreçlerinde yapay zekâ ve blokzincir teknolojilerini devreye alarak hem işlemleri hızlandırmayı hem de güvenliği artırmayı hedefliyor. 2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan düzenlemelere göre, gümrük beyannamelerinin kontrolü ve tarife işlemleri artık yapay zekâ destekli sistemlerle yapılacak.
ANKARA-BHA
Yeni sistemle gümrük süreçlerinde şeffaflık artırılacak, bürokrasi ve maliyetler azaltılacak. Ayrıca, ihracatın uluslararası standartlara uygun şekilde artırılması, toplum ve çevre güvenliğinin korunması, kaçakçılıkla daha etkin mücadele edilmesi amaçlanıyor.
Yapay zekâ destekli beyanname kontrolü
Ticaret Bakanlığı, gümrük müdürlüklerinde yürütülen beyanname kontrol süreçlerinin doğruluğunu artırmak için yapay zekâ tabanlı bir yazılım geliştiriyor. Bu sayede eşyanın tarife, kıymet ve vergi tespitleri daha hızlı ve hatasız yapılabilecek.
Bakanlık ayrıca, Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri (BİLGE) Sistemi ile diğer elektronik uygulamaları da blokzincir teknolojisiyle entegre ederek dijital dönüşümü güçlendirecek.
Kağıtsız gümrük ve karekod dönemi
“Gümrükte Kullanılan Belgelerin Dijitale Dönüşümü Projesi” kapsamında ihracat ve antrepo işlemlerinde kağıtsız gümrük uygulamaları genişletiliyor. Aynı sistemin ithalat işlemlerinde de devreye alınması için çalışmalar sürüyor. Ayrıca basitleştirilmiş gümrük beyanı sürecinde karekod uygulaması başlatılacak. Bu adım, e-İhracat sürecinde hız ve kolaylık sağlayacak.
Lojistikte yeşil ve dijital dönüşüm
Cumhurbaşkanlığı programında, gümrük hizmetlerinin yeşil ve dijital dönüşümle uyumlu hale getirilmesi hedefleniyor. Dış ticaret mevzuatı da e-ihracatın ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenlenecek. Blokzincir altyapısıyla tüm ihracat ve lojistik süreçlerinin tek bir ekrandan yönetilmesini sağlayacak “İhracat Zinciri Projesi” de yakında hayata geçirilecek.
MİLTAR projesiyle yerli güvenlik teknolojisi
Yasa dışı ticareti önlemeye yönelik Milli Araç ve Konteyner Tarama (MİLTAR) Projesi’nin üçüncü fazı devam ediyor. Bu sayede gümrüklerde tarama teknolojileri yerli ve milli sistemlerle güçlendirilecek.
Yeni teknolojilerin devreye alınmasıyla Türkiye, dijitalleşen ticaret ağında hem güvenliği artırmayı hem de ihracatçılara daha hızlı ve düşük maliyetli gümrük hizmeti sunmayı hedefliyor.
